Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong ngành vận tải biển toàn cầu với việc tái cấu trúc các liên minh hãng tàu. Những thay đổi này dự kiến sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến chiến lược của các chủ hàng, đặc biệt trong việc quản lý chi phí và lựa chọn tuyến đường vận chuyển. Các doanh nghiệp cần nắm bắt kịp thời để đưa ra quyết định phù hợp, đảm bảo tính cạnh tranh trong bối cảnh thị trường liên tục biến động.

Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong ngành vận tải biển toàn cầu với việc tái cấu trúc các liên minh hãng tàu

Sự hình thành và phát triển của các liên minh mới

Từ tháng 2 năm 2025, cấu trúc liên minh hãng tàu sẽ có những biến động đáng kể:

• Gemini Cooperation được thành lập bởi Maersk (Đan Mạch) và Hapag-Lloyd (Đức), liên minh này sẽ vận hành khoảng 350 tàu với tổng công suất 4 triệu TEU, tập trung vào các tuyến thương mại chính như châu Á – châu Âu, xuyên Thái Bình Dương và xuyên Đại Tây Dương.
• Premier Alliance bao gồm HMM (Hàn Quốc), ONE (Nhật Bản) và Yang Ming (Đài Loan), liên minh này sẽ quản lý khoảng 240 tàu với tổng công suất 3,3 triệu TEU, hoạt động chủ yếu trên các tuyến châu Á – châu Âu, xuyên Thái Bình Dương và châu Á – Trung Đông.
• Ocean Alliance tiếp tục duy trì cấu trúc hiện tại với các thành viên CMA CGM, COSCO, Evergreen và OOCL. Liên minh này đã gia hạn thỏa thuận hoạt động đến năm 2032, với tổng công suất khoảng 6 triệu TEU.

Việc tái cấu trúc này không chỉ thay đổi về mặt tổ chức mà còn phản ánh chiến lược của các hãng tàu trong việc tối ưu hóa hoạt động và đáp ứng nhu cầu thị trường. Sự thay đổi này cũng tạo ra những tác động đến giá cước, khả năng khai thác tuyến đường và tính linh hoạt của chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các sự kiện toàn cầu ảnh hưởng đến ngành vận tải biển

Biến động địa chính trị và các sự kiện toàn cầu đã và đang tác động mạnh mẽ đến ngành vận tải biển:

• Tình hình Biển Đỏ và kênh đào Suez: Cuối năm 2023, các cuộc tấn công của nhóm Houthi tại Yemen đã buộc nhiều hãng tàu phải chuyển hướng qua Mũi Hảo Vọng, kéo dài thời gian vận chuyển và tăng chi phí. Tuy nhiên, với việc giảm thiểu xung đột trong khu vực, các hãng tàu đang xem xét quay lại tuyến Suez, điều này có thể dẫn đến giảm giá cước container lên đến 70%.
• Đầu tư vào năng lực vận chuyển: Năm 2024 chứng kiến sự gia tăng đáng kể trong việc đặt hàng tàu mới, với tổng giá trị đạt 220,52 tỷ USD, tăng 6,5% so với năm trước. Điều này phản ánh xu hướng hiện đại hóa và mở rộng đội tàu để đáp ứng nhu cầu vận chuyển toàn cầu.

Những biến động này đặt ra thách thức cho các hãng tàu trong việc duy trì hiệu quả hoạt động và đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Nếu các vấn đề địa chính trị được giải quyết, tuyến đường vận tải biển có thể trở lại bình thường, làm giảm áp lực về giá cước và thời gian vận chuyển.

Các doanh nghiệp cần nắm bắt kịp thời để đưa ra quyết định phù hợp, đảm bảo tính cạnh tranh trong bối cảnh thị trường liên tục biến động

Tác động đến thị trường Việt Nam

Việt Nam, với vị trí chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu, sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp từ những thay đổi này:

• Cảng Cái Mép - Thị Vải với lợi thế là cảng nước sâu có thể thu hút thêm các tàu trọng tải lớn từ các tuyến Á - Âu của Gemini Cooperation và Ocean Alliance. Tuy nhiên, cần đầu tư nâng cấp hạ tầng để cạnh tranh với các cảng khu vực như Port Klang (Malaysia) hay Singapore.
• Cảng Hải Phòng có thể gặp thách thức trong việc duy trì lưu lượng hàng hóa nếu các liên minh ưu tiên sử dụng các cảng trung chuyển khu vực. Việc nâng cao năng lực xử lý và kết nối logistics sẽ là yếu tố then chốt để duy trì và thu hút khách hàng.

Ngoài ra, sự thay đổi liên minh có thể dẫn đến việc điều chỉnh các tuyến vận tải biển, ảnh hưởng đến lưu lượng hàng container tại Việt Nam. Các cảng cần chuẩn bị để thích ứng với những thay đổi này bằng cách nâng cao năng lực quản lý, mở rộng dịch vụ và tăng cường hợp tác với các hãng tàu quốc tế.

Chiến lược ứng phó và phát triển bền vững

Để tận dụng cơ hội và giảm thiểu rủi ro từ sự tái cấu trúc này, các doanh nghiệp và cảng biển Việt Nam cần:

• Đầu tư vào cơ sở hạ tầng: Nâng cấp bến cảng, trang thiết bị và hệ thống quản lý để đáp ứng yêu cầu của các hãng tàu lớn và các liên minh mới.
• Tăng cường kết nối logistics: Phát triển các dịch vụ giá trị gia tăng như kho bãi, vận tải nội địa và dịch vụ hải quan để tạo lợi thế cạnh tranh.
• Hợp tác quốc tế: Thiết lập quan hệ đối tác với các hãng tàu và liên minh để đảm bảo luồng hàng ổn định và mở rộng mạng lưới khách hàng.
• Phát triển nguồn nhân lực: Đào tạo và nâng cao kỹ năng cho đội ngũ nhân viên trong lĩnh vực quản lý cảng và logistics để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

Việc thực hiện các chiến lược này sẽ giúp các doanh nghiệp và cảng biển Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong bối cảnh thị trường vận tải biển toàn cầu đang thay đổi.

Những thay đổi này dự kiến sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến chiến lược của các chủ hàng, đặc biệt trong việc quản lý chi phí và lựa chọn tuyến đường vận chuyển

Kết luận

Sự tái cấu trúc các liên minh hãng tàu vào năm 2025 không chỉ đơn thuần là một thay đổi về tổ chức mà còn phản ánh sự chuyển dịch trong chiến lược vận tải biển toàn cầu. Điều này tạo ra những tác động sâu rộng đến các chủ hàng, doanh nghiệp logistics, và cả các quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc vào xuất nhập khẩu như Việt Nam.

Việc hình thành các liên minh mới sẽ làm thay đổi cục diện thị trường, kéo theo những biến động về giá cước vận tải, tuyến đường vận chuyển và sức ép cạnh tranh giữa các hãng tàu lớn. Bên cạnh đó, những yếu tố địa chính trị, đặc biệt là tình hình tại Biển Đỏ, kênh đào Suez và chính sách thương mại toàn cầu, sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng.

Đối với Việt Nam, sự thay đổi này có thể là cơ hội để phát triển các cảng nước sâu như Cái Mép - Thị Vải, nâng cao năng lực logistics và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng quốc tế. Tuy nhiên, thách thức lớn cũng đặt ra, bao gồm áp lực cạnh tranh từ các cảng trung chuyển trong khu vực và yêu cầu về hiện đại hóa hạ tầng.

Các doanh nghiệp logistics và chủ hàng cần chủ động thích ứng bằng cách theo dõi sát sao xu hướng thị trường, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và đầu tư vào công nghệ hiện đại để nâng cao hiệu quả vận hành. Đồng thời, việc hợp tác với các hãng tàu, liên minh vận tải và phát triển chiến lược logistics thông minh sẽ giúp Việt Nam không chỉ vượt qua thách thức mà còn tận dụng cơ hội để phát triển bền vững trong giai đoạn mới.

Theo VRL